Her sektörde olduğu gibi makine sanayi sektöründe de işin ticari boyutunun cazibesi ile sektöre giren kar güdümlü kişi/kurumlar mevcuttur. İhtiyaç sahibi veya kurumların cihaz almadan önce cihazı aldıkları yerin cihazın üretiminden teknik kullanım kabiliyetine kadar ne kadar donanımlı olduklarına bakmalıdırlar. Sektörde sadece ticari tarafı ile ilgilenip yatırım yapan kurum ve bireylerin satış sonrasında işin eğitimini, teknik servisini, pratiğini ve geniş yönlü üretim ve de kullanım kabiliyetine sahip olan firmalar kadar satış sonrasında destek sağlamaları mümkün olmaz. Bu nedenle ilk alımlarda kar görülen düşük fiyatlarla ürün almak uzun vadede ciddi bir problem olarak insanların karşısına çıkmaktadır.

Bu makalemizde özellikle çekme test cihazları bağlamında çekme deneyi ile ilgili biraz bilgi paylaşmamızın da faydalı olacağını düşünüyoruz.

Çekme deneyi nedir, nasıl yapılır?
Çekme deneyi malzemelerin mekanik özelliklerini belirlemek amacıyla kullanılan en yaygın test yöntemlerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Çekme deneyinde bir malzemenin statik ve yavaş uygulanan bir yüke karşı dayanımı ölçülür.  Uygun bir çekme test örneği (Şekil (1)) universal test makinesine yerleştirilir ve örneğe kuvvet  (yük) uygulanır. Çekme deneyinde malzemedeki uzama miktarı ekstensometre, uygulanan  kuvvet (yük) ise yük hücresi kullanılarak ölçülür ve bu ölçülen uzama ve yük değerleri kullanılarak gerilim - gerinim eğrisi (Şekil (2)) elde edilir. Çekme deneyi ile malzemelerin sünekliği, mukavemeti, ve rijitliği belirlenebilir.

Üniversal test cihazında çekme deneyi dışında, basma ve eğme testlerini de yapmak mümkündür.

Çekme testi, bir numunenin kopana dek tek eksende çekme kuvvetlerine maruz bırakıldığı temel bir malzeme bilimi testidir. Testten elde edilen sonuçlar herhangi bir uygulama için malzeme seçimi, kalite kontrol ve malzemenin diğer kuvvetler altında nasıl davranacağını tahmin etmek için kullanılır. Bu test yoluyla direkt elde edilen bilgiler; maksimum çekme gerilmesi, maksimum uzama ve alandaki azalmadır. Bu verilerden de malzemenin Young katsayısı, Poisson oranı, akma mukavemeti ve pekleşme gibi karakteristikleri elde edilebilir.

Yöntem

Test edilecek numune makineye konulur ve kopana dek çekme kuvveti uygulanır. Kuvvetin uygulanma süresi boyunca standart kesitteki uzama miktarı uygulanan kuvvete karşılıklı şekilde kaydedilir. Uzama miktarındaki veriler aşağıdaki denklem kullanarak mühendislik deformasyonunu (ε) belirlemede kullanılır:

ΔL boydaki uzama, Lo başlangıç uzunluğu ve L de son uzunluktur. Aşağıdaki denklemle de kuvvet verileri kullanılarak mühendislik gerilmesi, σ hesaplanır:

F kuvveti, A da standart kesit alanını göstermekle birlikte, makine, kuvvet arttıkça bu hesaplamaları yapar ve bu verilerden bir gerilme-deformasyon eğrisi çıkarır.
 

Çekme deneyi ya da Çekme test cihazı ile ilgili verdiğimiz bilgiler dışında merak ettikleriniz varsa, genel olarak en çok merak edilen ve yanıtları aranan başlıklar aşağıdaki gibidir.

çekme test cihazı | çekme test deneyi | çekme test cihazı deneyi | çekme deneyi | çekme testi | çekme deneyi standartları | çekme deneyi nasıl yapılır | çekme deneyi problemleri | çekme deneyi numune hazırlama | çekme deneyi deney raporu | çekme deneyi soruları

Not: Makalede adı geçen cihazlar ve linkleri güncel olmayabilir. Güncel bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.